ΤΟ ΓΥΑΛΙΝΟ ΚΛΕΙΔΙ

'Nουάρ' διαδρομές: Aνακαλύπτοντας τους 'θησαυρούς' της Παγκόσμιας Αστυνομικής Λογοτεχνίας

από τον Tim Orfanos.

37. 'Το γυάλινο κλειδί' 

του Dashiell Hammett (1931)

Υπόθεση: Μια μικρή αμερικάνικη πόλη, την εποχή της Ποτοαπαγόρευσης, βυθισμένη στη διαφθορά• αστυνομία, δικαιοσύνη, δημοτικές αρχές, Τύπος δρουν (ή κλείνουν τα μάτια) κατ’ εντολήν του υποκόσμου… Οι εκλογές πλησιάζουν και ο Πολ Μάντβιγκ, ο άνθρωπος που κατ’ ουσίαν ελέγχει την πόλη, έχει στοχεύσει ακόμα πιο ψηλά: αν βοηθήσει τον γερουσιαστή Χένρι να επανεκλεγεί, εκείνος θα του δώσει την κόρη του, καθιστώντας τον «κληρονόμο» μιας πολιτικής δυναστείας. Ο φόνος του γιου του γερουσιαστή, όμως, θα κάνει τα πράγματα δύσκολα για τον Μάντβιγκ, καθώς οι υποψίες πέφτουν επάνω του και οι αντίπαλοί του θα κάνουν τα πάντα για να τον εξουδετερώσουν και να αναλάβουν εκείνοι τον έλεγχο της πόλης… Μπορεί ο επιστήθιος φίλος του Νεντ Μπόμοντ να τον βοηθήσει; Θα διακινδυνεύσει ακόμα και τη ζωή του γι’ αυτόν, αλλά η αλήθεια για τον δολοφόνο του υιού Χένρι δεν είναι εύκολο να βγει στο φως και δεν είναι καθόλου βολική για κανέναν… (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Το 'γυάλινο κλειδί' ήταν το αγαπημένο μυθιστόρημα του ίδιου του Ντάσιελ Χάμετ,

Σύντομη κριτική:

Ενδεχομένως, το πιο πρωτότυπο και πιο ήπια hard-boiled αστυνομικό μυθιστόρημα του Χάμετ, το οποίο οι αναγνώστες και θαυμαστές του θα απολαύσουν, εξίσου, με ενδιαφέρον.

Η δράση τοποθετείται την εποχή πάλι της ποτοαπαγόρευσης, αλλά αυτή τη φορά ο χώρος με τον οποίον καταπιάνεται ο συγγραφέας είναι ο πολιτικός 'στίβος' και τα όρια μεταξύ διαφθοράς και διαφάνειας, τα οποία είναι ιδιαίτερα ρευστά για τους περισσότερους ήρωες του βιβλίου.

Η υπόθεση ξετυλίγεται σαν να βλέπεις ταινία με τους διαλόγους και τις 'εικόνες' που δημιουργούνται στον αναγνώστη να έχουν ταχύτητα, εναλλαγές και σπιρτόζικο χιούμορ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Χάμετ το θεωρούσε ως το πιο αγαπημένο του μυθιστόρημα από το οποίο βέβαια δεν λείπουν οι σκληρές σκηνές όπως όταν ο πρωταγωνιστής δέχεται, κλεισμένος σε ένα δωμάτιο, την επίθεση του σκύλου ενός γκάνγκστερ.

Για τον Χάμετ όπως και για την εποχή που ζούμε, ο χώρος της πολιτικής παρουσιάζει μία 'τεχνητή' λάμψη, και έναν ιδιαίτερο τρόπο να αποδίδει τη δικαιοσύνη ανάλογα με τα συμφέροντα που διακυβεύονται. Η διαλεύκανση του εγκλήματος θέτει το δύσκολο ερώτημα: 'Μέχρι πού είναι διατεθειμένος να φτάσει ένα πολιτικός για να προστατέψει τα κεκτημένα του;'

Τελικά, το γυάλινο κλειδί το οποίο παρουσιάζεται ως σύμβολο στο βιβλίο είναι πολύ εύθραυστο για αυτόν που θα το χρησιμοποιήσει!

Συνολική βαθμολογία: 3,8/5 ή 7,6/10.

Βαθμολογία πειστικής απόδοσης της 'ατμόσφαιρας' της δεκαετίας του '30 (με σπιρτόζικους διαλόγους και διανθισμένη πλοκή με έντονα στοιχεία πολιτικής ίντριγκας κτλ.): 4,2/5 ή 8,4/10.