"ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ", ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΡΤΕΜΙΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

"Στην πΈνα"  ✒️✒️

" ΑΠΟΨΕΙΣ ΖΩΗΣ"

Γράφει η Άρτεμις Παπανδρέου

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ   ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Στην δεκαετία του ’50 σε κάποιο άρθρο εφημερίδας υπήρχε ο τίτλος: «Γέρων ετών 45…» Σήμερα δεν χρησιμοποιούμε πια αυτή τη λέξη. Άλλωστε και το προσδόκιμο ζωής έχει αλλάξει. Προτιμούμε την λέξη «ηλικιωμένος» και φυσικά όχι για τη ηλικία των σαράντα πέντε, παρά για κείνους που θεωρούνται πια απόμαχοι της ζωής. Τι είναι οι απόμαχοι της ζωής;  Το λέει η ετυμολογία της λέξης. Έξω από την μάχη. Γιατί η ζωή για να κερδηθεί, σίγουρα, είναι μια διαρκής μάχη. Η λέξη «απόμαχοι» όμως είναι συνώνυμη με την λέξη «συνταξιοδότηση». Συνταξιοδότηση! Η λέξη φαντάζει προκλητική! Η ίδια η έννοια είναι πραγματικά προκλητική!  Ιδιαίτερα για όσους την πρόσμεναν μετά τα εξήντα τους χρόνια.

Το πρώτο διάστημα της σύνταξης σίγουρα φαντάζει καταπληκτικό. Αλλάζουν οι ρυθμοί της ζωής. Μπαίνει  τέλος στο πρωινό ξύπνημα αχάραγα, τέλος στο άγχος της δουλειάς, στο ατέλειωτο τρέξιμο, στα νεύρα του εκάστοτε προϊστάμενου, στην αγωνίες για εμπρόθεσμη πληρωμή των ρυθμίσεων της εφορίας, του Ε.Φ.Κ.Α και των άλλων υποχρεώσεων όσων εργάζονταν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Συνταξιοδότηση - συνώνυμη λέξη με την ξεκούραση! Χρόνος άπλετος για βόλτες, για καφεδάκι με τους φίλους, για ένα ταξίδι που ήθελαν να κάνουν από χρόνια μα όλο το ανέβαλαν λόγω εργασιακών υποχρεώσεων, για περισσότερο διάβασμα.

Ο ίδιος αυτός χρόνος που διαβαίνει πάνω από τα σώματά τους όμως, είναι αμείλικτος. Αφήνει τα σημάδια από το πέρασμά του στα κορμιά τους, εξανεμίζοντας την ενέργεια που κάποτε γέμιζε με σφρίγος και ζωή τα κύτταρά τους. Αγκομαχεί λοιπόν κι αυτή (η ενέργεια) μαζί με τα μικρά ή μεγαλύτερα προβλήματα υγείας που έρχονται να προστεθούν στον καινούργιο τρόπο ζωής. Η διάθεση ατονεί μέρα με τη μέρα. Γιατί; Γιατί η ζωή τους γίνεται μονότονη, βαρετή, άδεια, ανενεργή. Μια πλήξη αρχίζει να τρώει σαν σαράκι την ψυχή, μια πλήξη που εύκολα μπορεί ν’ αλλάξει πρόσωπο, να γίνει θλίψη, ακόμη και κατάθλιψη.

Οι περισσότεροι έχουν παιδιά, έχουν εγγόνια. Δεν είναι μόνοι στον κόσμο. Εκείνα όμως πελαγοδρομούν στον δικό τους τρόπο ζωής, καλύπτοντας ασφυκτικά τις ώρες του δεκαοχτάωρου με υποχρεώσεις, μην έχοντας τον απαραίτητο και απαιτούμενο χρόνο για τους γονείς. Έτσι η μοναξιά γίνεται με τον καιρό μονόδρομος.

Η κατάθλιψη που δημιουργείται σε μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων από την αλλαγή του τρόπου ζωής τους, ανάγκασε επιστήμονες να αναζητήσουν τα μέσα εκείνα που θα τους βοηθούσαν να συνεχίσουν να έχουν μια κανονικότερη ζωή, πιο υγιή και κατέληξαν στο συμπέρασμα  πως η δικτύωση μειώνει την κατάθλιψη έως και 20% σ’ αυτή την ηλικία. Είναι πολλαπλά τα οφέλη της. Το σπουδαιότερο όμως είναι η αναπλήρωση ενός μέρους των διαπροσωπικών σχέσεων των ανθρώπων.

 Παλιά στις γειτονιές οι ηλικιωμένοι και ιδίως το καλοκαίρι, έβγαιναν στα πεζοδρόμια, αντάλλασαν επισκέψεις στις αυλές των σπιτιών… Βρίσκονταν. Μιλούσαν. Υπήρχε η ανθρώπινη επαφή, η κουβέντα. Σήμερα ζουν κλεισμένοι σε διαμερίσματα κυρίως στις μεγαλουπόλεις. Εκεί άλλωστε συναντάται πιο έντονο το πρόβλημα. Στην επαρχία, στα χωριά, στις μικρές πόλεις ακόμη οι άνθρωποι παραμένουν κοντά ο ένας στον άλλο. Υπάρχει η ύπαιθρος με τις ασχολίες της, οι άνθρωποι ζουν κοντά στη φύση, απολαμβάνουν τα οφέλη της. Ενώ στα διαμερίσματα ζουν αποκομμένοι μην ξέροντας οι περισσότεροι ποιός ζει δίπλα τους.

 Το διαδίκτυο λοιπόν έρχεται να δώσει μια λύση επαφής των ανθρώπων μεταξύ τους. Γίνονται «φίλοι» στα μέσα μαζικής δικτύωσης, στα social media, λαμβάνουν μέρος σε ομάδες, αποκτούν ενδιαφέροντα καθώς η επικοινωνία είναι καθημερινή και διαρκής. Ένα νόστιμο γλυκό που έφτιαξε κάποια, ένα ζεστό πλεκτό κάποια άλλη, ένα υπέροχο βιβλίο που διάβασε κάποιος τρίτος και καταθέτει την άποψή του σχετικά ή ζητά την γνώμη άλλων για κείνο, είναι όλα μορφές επικοινωνίας των ανθρώπων και φυσικά όχι μόνο των ηλικιωμένων και των συνταξιούχων. Είναι όμως κι ένας τρόπος, χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, να έρθουν ξανά κοντά οι άνθρωποι, να βρεθούν όχι μόνο επικοινωνώντας μέσω …σελίδων, αλλά δια ζώσης. Άνθρωποι με κοινά ενδιαφέροντα να καθίσουν ο ένας απέναντι στον άλλον και να κουβεντιάσουν για θέματα που τους απασχολούν ή τους ευχαριστούν. Γιατί ευρισκόμενοι μαζί σ’ ένα χώρο άτομα διαφόρων ηλικιών, αλλά ιδίων ενδιαφερόντων …μεταγγίζουν εικόνες, ιδέες, συναισθήματα. Πληρώνονται εσωτερικά. Γεμίζουν!

Λέγεται επίσης, πως η χρήση του διαδικτύου από αρχάριους ηλικιωμένους βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία των κυττάρων σε σημείο που απομακρύνεται αισθητά ο κίνδυνος της άνοιας που μαστίζει την τρίτη ηλικία. Σκοπός είναι το μυαλό να παραμένει ενεργό, να …γυρίζουν τα γρανάζια της μηχανής του, να μην σκουριάσουν…  Η αδράνεια είναι αυτή που το …σκοτώνει.  Βέβαια η γήρανση σχετίζεται και με την απώλεια μνήμης, με την ελάττωση της προσοχής, με την υποτονική ταχύτητα της σκέψης, με ελλιπή όραση και πολλές φορές τα άτομα αυτής της ηλικίας που ξεκινούν ν’ ασχοληθούν με το διαδίκτυο αποθαρρύνονται εύκολα στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, του τάμπλετ  ή του κινητού αφής.  

 Ηλικιωμένοι μαθαίνουν ολοένα να σερφάρουν στο διαδίκτυο κι ας χρειάζονται διπλάσιο και πλέον χρόνο για να το κάνουν από τους νεότερους. Έχει καταγραφεί άνοδος στις ηλικίες μεταξύ 55 και 75 χρόνων. Παραπονιούνται  βέβαια στην αρχή γιατί όλα μοιάζουν δύσκολα, καθώς η τεχνολογία δεν υπήρχε από πριν στην ζωή τους, αλλά μετά από την υπόδειξη ανθρώπων που τους βοηθούν - κυρίως των εγγονιών τους - γίνονται καλοί μαθητές.

Η εποχή αλλάζει γοργά. Η τεχνολογία προχωρά με ραγδαίους ρυθμούς. Ναι, εξυπηρετεί τον άνθρωπο, του παρέχει γνώσεις, ψυχαγωγία … Αλλά ο άνθρωπος, όπως είπε και ο Αριστοτέλης, είναι κοινωνικό όν. Χρειάζεται την φυσική ανθρώπινη επαφή για να προχωρήσει στη ζωή. Ας μην τα αναγάγουμε όλα λοιπόν στην τεχνολογία. Ας χρησιμοποιήσουμε τα οφέλη που μας παρέχει για να βελτιώσουμε την ποιότητα την ζωής μας μέσα από την επικοινωνία και την ανθρώπινη επαφή. Γιατί οι άνθρωποι που είναι χαρούμενοι και γεμάτοι ενέργεια δημιουργούν μια υγιή κοινωνία!