ΜΑΡΙΑ ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΔΟΥ-ΠΟΘΟΥ

**Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου 
γράφει η Φαίη Δεληγιώργη

 Η Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου,

γεννήθηκε στο Κάστρο* Μύρινα της Λήμνου. Από το εγκαταλειμμένο τότε νησί της Λήμνου εκδίδει την πρώτη νεανική της ποιητική συλλογή “Συναντήσεις”.

Πρώτος ο Οδυσσέας Ελύτης την αποκαλεί “ποιήτρια” και γράφει πως ο ποιητικός της λόγος είναι “ώριμος” και “τείνει να συλλάβει την παρθενικότητα και την μοναδικότητα των πραγμάτων”. Δίνει εξετάσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και το 1963 παίρνει το πτυχίο με απόσπαση στη Νομαρχία Αττικής.

Ακολουθούν τα βιβλία της “Σπουδή”, ποίηση, “Το Όραμα του Αλέξη Φερά”, το πρώτο της μυθιστόρημα, και “Μικρό Κλουβί” επίσης μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας. Το 1965, το “Μικρό Κλουβί” βραβεύεται από την “Ομάδα των Δώδεκα” που την αποτελούσαν οι κορυφαίοι της εποχής, μεταξύ των οποίων, Ελύτης, Τερζάκης, Θεοτοκάς, Αθανασιάδης Άλκης Θρύλος. Και ταυτόχρονα της προσφέρεται μια υποτροφία από την Γαλλική Κυβέρνηση για σπουδές Θεάτρου στη Σορβόννη.

Εκεί γνωρίζεται με τα σύγχρονα ρεύματα της δυτικής διανόησης, με τη φιλοσοφία του μηδενός, με το Θέατρο του Παραλόγου, με τους συγγραφείς της υπαρξιακής αγωνίας, Albert Camu, Kafka, Bertolt Breht, Samuel Beckett. O Samuel Beckett την επηρέασε βαθύτατα. Όταν είδε το έργο του Oh les beaux jours, το 1967, στο θέατρο Odéon του Παρισιού, αμέσως ζήτησε να το μεταφράσει και ξεκίνησε μια αλληλογραφία μαζί του που κράτησε πολλά χρόνια. Έγινε μεταφράστρια των έργων του αλλά και έγραψε ένα δοκιμιακό βιβλίο με τίτλο: “Samuel Beckett – Η εμπειρία της υπαρξιακής οδύνης”, που κυκλοφόρησε το 1983 από τις εκδόσεις Φιλιππότη και πρόσφατα, συμπληρωμένο με νέα κείμενα, από τις εκδόσεις Έναστρον.

📔Στη Σορβόννη του Παρισιού, παρακολουθεί, ως υπότροφος, μαθήματα θεάτρου. Αλλά και γράφει θέατρο. Το ποιητικό υπερρεαλιστικό έργο της “Το Γυάλινο Κιβώτιο” μεταφρασμένο στα Γαλλικά από την Ann Creushez, εγκρίνεται στο Θέατρο Odéon του Παρισιού, μαζί με το θεατρικό της έργο “Μικρό Κλουβί”. Δεν είχαν την τύχη της παράστασης, λόγω των γεγονότων, τότε, του Παρισινού Μαϊου. Αργότερα, το έργο αυτό είχε εντυπωσιάσει τον Σάμουελ Μπέκετ και ζήτησε να την γνωρίσει.

Βρισκόταν ακόμα στο Παρίσι, όταν η δικτατορία χτύπησε την Ελλάδα. Τότε έγραψε το θεατρικό έργο της “Αντιγόνη – Ή νοσταλγία του τραγικού”. Το έργο αυτό αγάπησε ιδιαίτερα ο διαπρεπής θεατρολόγος Bernard Dort, που ήταν καθηγητής της στη Σορβόνη. Επίσης, χρόνια μετά, το 1996, το έργο αυτό, μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Μίνωα Πόθο και την καθηγήτρια Rhoda Kaufman, παίχθηκε στο πανεπιστήμιο Hayward της Καλιφόρνιας, όπου και οργανώθηκε “Εβδομάδα Ελληνικού Πολιτισμού” παράλληλα με τις παραστάσεις του έργου.

Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, το 1967, μετά το χτύπημα της χούντας, η ζωή της ήταν δύσκολη, γιατί στο Παρίσι συμμετείχε στις διαδηλώσεις που οργάνωνε για την Ελλάδα ο Zacques Lacarrière. Ωστόσο δεν δίστασε να δώσει το έργο της “Ο Χορός της Ηλέκτρας”, που απεικόνιζε το καθεστώς της χούντας, στο Εθνικό Θέατρο. Και το έργο εγκρίνεται. Με μουσική σύνθεση του Σαύρου Ξαρχάκου και σκηνογραφία του Διονύση Φωτόπουλου. Το έργο απορρίπτεται από τη λογοκρισία της χούντας. Όμως τελικά, ύστερα από προσπάθειες, ανεβαίνει, με αστυνομική παρακολούθηση. Και είχε μεγάλη απήχηση.

Θεατρικά της έργα έχουν παιχτεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό: Παιχνίδι με τον Χρόνο, Είμαι ένα άστρο που κλαίει μονάχο, Σχεδίες, Το Γυάλινο Κιβώτιο, στο Εθνικό Θέατρο, The Rafts, Τορόντο Καναδά, The Glass Box διδάχτηκε στη Σορβόνη από τον καθηγητή Charles Antonetti και δημοσιεύτηκε στο Education et Theatre, Antigone Or the Nostalgia of Tragedy, πανεπιστήμιο Hayward της Καλιφόρνιας και άλλα.

To 1982, όταν διευθυντής της ΕΡΤ ήταν ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, μεταδίδονται τα κείμενά της “Γράμμα στο γιο μου κι ένα άστρο” και ήταν το πρώτο της βιβλίο που είχε αγαπηθεί από ένα πλατύ ακροαματικό κοινό. Και στη συνέχεια, ως βιβλίο, υπήρξε από τα πιο αγαπημένα των αναγνωστών της.

Πέντε διδακτορικές εργασίες έχουν γίνει πάνω στα βιβλία της. Οι δύο στο πανεπιστήμιο Bari της Ιταλίας. Δύο στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Και μία στο πανεπιστήμιο Πάτρας.

Το ιστορικό μυθιστόρημά της “Η Μαρούλα της Λήμνου” τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Το μυθιστόρημα της “Με τη Λάμπα Θυέλλης” με το βραβείο πεζογραφίας του Ιδρύματος Ουράνη.

Για χρόνια υπήρξε συνεργάτης σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, Καθημερινή και Καθημερινή της Κυριακής, Βήμα της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, Έθνος, περιοδικό Διαβάζω, Θέματα Λογοτεχνίας, με αμέτρητα κείμενα, κριτικές βιβλίων, επετειακά, πνευματικοί προβληματισμοί της επικαιρότητας και πλήθος άλλα. Τον Οκτώβριο του 2017, στα εγκαίνια της Αίθουσας “Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου”, προσφορά του Δήμου προς την Λημνιά συγγραφέα για να στεγάσει το έργο της, ο Δήμαρχος Λήμνου κύριος Δημήτριος Μαρινάκης τής πρόσφερε το μετάλλιο του δήμου.

 Βραβεία - Διακρίσεις

1966: Βραβείο λογοτεχνίας της "Ομάδας των Δώδεκα".
1987: Α΄ Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα "Η Μαρούλα της Λήμνου".
1991: προτάθηκε για το Αριστείο της Ευρώπης για την ποιητική συλλογή "Μυστικό Πέρασμα".
1995: Βραβείο πεζογραφίας του ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας για το μυθιστόρημα "Με τη λάμπα θυέλλης".