Nουάρ' διαδρομές: Aνακαλύπτοντας τους 'θησαυρούς' της Παγκόσμιας Αστυνομικής Λογοτεχνίας από τον Tim Orfanos.
H ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΣΕ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ, 3 ΜΕΡΗ. ΕΛΠΙΖΩ ΝΑ ΤΟ ΒΡΕΙΤΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΟΠΙΣΤΙΚΟ. ΘΑ ΔΟΘΕΙ ΚΑΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ Η ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΗ ΣΤΗΛΗ!
ΜΕΡΟΣ 4ο
10. 'Υπόθεση Γκάλτον' - Ross MacDonald (1959)
Βαθμολογία: 4,2/5 ή 8,4/10 (Αν δεν μου θύμιζε σε 2-3 σημεία τη 'Γαλάζια Φλέβα' του ίδιου, θα έβαζα παραπάνω), 4,6/5 ή 9,2/10 (Αν δεν είχα διαβάσει τη 'Γαλάζια Φλέβα').
Υπόθεση:
Λου Άρτσερ. Ψύχραιμος, άνετος και ωραίος. Ο ντετέκτιβ που θα εμπιστευόσουν για πολύ δύσκολες αποστολές. Ειδικά γι' αυτές που θεωρούνται από χέρι χαμένες. Όταν αναλαμβάνει να βρει τον γιο μιας πλούσιας ηλικιωμένης κυρίας, ο οποίος χάθηκε πριν από 20 χρόνια χωρίς να αφήσει ίχνη, όλοι θεωρούν ότι η υπόθεση έχει κλείσει προ πολλού. Σύντομα όμως ο Άρτσερ θα βρεθεί μπλεγμένος. Μοιχεία, φόνος, κλοπή και άλλα οικογενειακά μυστικά κρύβονται πίσω από αυτή την περίεργη ιστορία.
Σύντομη κριτική:
Ίσως το πιο γρήγορο σε ροή, και στην εξέλιξη της πλοκής βιβλίο του MacDonald. Το στοιχείο που κάνει εντύπωση από την αρχή είναι οι έξυπνοι και δημιουργικοί διάλογοι μεταξύ των ηρώων. Ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με την στοιχειωτική ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στα σπίτια των χαρακτήρων και, ειδικά, στη μυστηριώδη έπαυλη της κυρίας Γκάλτον. Μπορεί συχνά να αναρωτηθεί αν οι άνθρωποι στοιχειώνουν τα σπίτια ή αν τα σπίτια στοιχειώνουν τους ανθρώπους.
Κάνουν εντύπωση τα 3 βασικά θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο MacDonald εδώ, δηλ. με το φαινόμενο της πλαστοπροσωπίας, την αποξένωση των ζευγαριών στις μεγαλουπόλεις, και τη δράση επικίνδυνων συμμοριών στις Η.Π.Α., κυρίως, τη δεκαετία του '50.
Γίνεται ένας μοναδικά αποτελεσματικός συνδυασμός hard-boiled στοιχείων με στοιχεία αστυνομικού μυστηρίου, το οποίο προσδίδει μια ιδιαίτερη γοητεία στο ανατρεπτικό φινάλε. Μεγάλο ατού στην πλοκή και οι ενίοτε 'σκοτεινές' περιγραφές της θέας και των εξοχικών περιοχών της Καλιφόρνια.
Ο ντετέκτιβ Λιού Άρτσερ ποτέ δεν ήταν πιο δραστήριος και αινιγματικός!
Πρόκειται για ένα 'διαμαντάκι' της Παγκόσμιας Αστυνομικής Λογοτεχνίας.
11. 'H μικρή αδερφή' - Ραίημοντ Τσάντλερ (1949)
Βαθμός: 4,4/5 ή 8,8/10.
Υπόθεση:
Η Όφαμεϊ Κουέστ, μια μικροκαμωμένη, σεμνότυφη κοπέλα από το Κάνσας, απευθύνεται στον Φίλιπ Μάρλοου προκειμένου να βρει τον μεγάλο της αδερφό Όριν, που έχει μήνες να δώσει σημεία ζωής. Εκείνος ξεκινά από την κακόφημη πανσιόν όπου κατοικούσε ο νεαρός μέχρι που εξαφανίστηκε. Συναντά κάποιον που τον γνώριζε, αλλά, προτού προλάβει να του μιλήσει, ο τύπος βρίσκεται δολοφονημένος με παγοκόφτη.
Κι αυτή θα 'ναι μόνο η αρχή...
Σύντομη κριτική:
To πιο πρωτότυπο, ψυχογραφικό και καυστικό αστυνομικό μυθιστόρημα του Τσάντλερ, το οποίο 'εγκαινιάζει' τα εγκλήματα με παγοκόφτη εμπνέοντας, ενδεχομένως, καί άλλους συγγραφείς ή σεναριογράφους όπως τον Ross McDonald στη 'Νεκροφόρα με τις ρίγες' (1962), αλλά και τον Τζόου Έστερχαζ στο σενάριο του 'Βασικού Ενστίκτου' (1992).
Την εποχή που το έγραψε ο Τσάντλερ είχε ξεκινήσει τη συνεργασία του με παραγωγούς και σκηνοθέτες του Χόλυγουντ, οι οποίοι του είχαν αναθέσει τη συγγραφή σεναρίων για φιλόδοξες κινηματογραφικές ταινίες. Η δυσφορία του για τους 'μηχανισμούς' της βιομηχανίας του Χόλυγουντ, αλλά και οι ταραχώδεις σχέσεις του με σκηνοθέτες όπως ο Μπίλυ Ουάιλντερ αντικατοπτρίζονται σε πολλά σημεία του βιβλίου είτε με ιδιόμορφα καυστικό χιούμορ είτε μέσω των 'εσωτερικών' συγκρούσεων και διαλόγων του Μάρλοου, ο οποίος, εδώ, είναι πιο αυθεντικός και ανθρώπινος από κάθε άλλη φορά.
Προβληματίζουν και αφοπλίζουν οι ειρωνικές περιγραφές των μεγάρων του Μπέβερλυ Χιλς και του Χόλυγουντ στα οποία κατοικούν άνθρωποι κενοί, ματαιόδοξοι και εγκλωβισμένοι στην εξωτερική εικόνα τους, όσο και η παρατήρηση του συγγραφέα ότι ένα τέτοιο νοσηρό περιβάλλον μπορεί κάποιον που επιθυμεί λίγο από αυτή τη δόξα είτε να τον υποδουλώσει είτε να τον μετατρέψει, ακόμα, και σε ψυχοπαθή δολοφόνο.
Σαν σημεία των καιρών, τότε, στα τέλη της δεκαετίας του '40, αναφέρει την έντονη χρήση και το εμπόριο μαριχουάνας, την παράνομη πώληση τηλεφωνικών αριθμών, την καθιέρωση των κόμικς ως μέσου ψυχαγωγίας, τις έντονες επιθέσεις που δεχόταν ο Τζ. Έντγκαρ Χούβερ λόγω της θέσης του ως διευθυντή του F.B.I., αλλά.... και το 'φλερτ' Ελλήνων μεταναστών στις Η.Π.Α. με τον υπόκοσμο και την παρανομία
🤔.
🤔.
Γενικά, πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που εκφράζει την εποχή του, αν όχι και λίγο τη δική μας, ασκεί μια ιδιαίτερη γοητεία στον αναγνώστη μέσω των έξυπνων και ενίοτε χιουμοριστικών διαλόγων του, και, κυρίως, αποδεικνύει ότι σχεδόν κανένας από τους βασικούς ήρωες δεν είναι αυτός που φαίνεται στην αρχή (ο ρόλος του θύτη και του θύματος εναλλάσονται συχνά). Ίσως, μπερδέψει η λύση του μυστηρίου λόγω των περίπλοκων λεπτομερειών, γεγονότων και κινήτρων, ωστόσο, το μυθιστόρημα αποτελεί μια σκληρή καταγραφή της μεταπολεμικής πραγματικότητας, αλλά και της απατηλής λάμψης της εφήμερης δόξας.
12. 'Η επιστροφή' - Hakan Nesser (1995)
Βαθμολογία: 4,3/5 ή 8,6/10.
Yπόθεση:
Ενώ ο επιθεωρητής Βαν Βέτερεν καλείται να αντιμετωπίσει ένα δυσοίωνο ιατρικό ραντεβού, ένα πτώμα ανακαλύπτεται τυλιγμένο σ' ένα σαπισμένο χαλί σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία. Το πτώμα είναι τόσο βίαια ακρωτηριασμένο και κομματιασμένο, που δεν μπορεί να αναγνωριστεί. Οι αρχικές ενδείξεις οδηγούν σ' έναν κατάδικο, ο οποίος αποφυλακίστηκε πριν από εννιά μήνες με αναστολή και έκτοτε αγνοείται.
Από το νοσοκομείο όπου βρίσκεται ο Βαν Βέτερεν μελετά την ιστορία του θύματος: βασιλιάς του στίβου στα τέλη της δεκαετίας του 1950, έχασε τη φήμη του και θεωρήθηκε απατεώνας καθώς αποκαλύφθηκε ότι ήταν ντοπαρισμένος· δολοφόνος μιας γυναίκας στις αρχές της δεκαετίας του 1960· δολοφόνος για δεύτερη φορά είκοσι χρόνια αργότερα και τώρα θύμα δολοφονίας. Η κατάληξη μιας ζωής έτσι κι αλλιώς χαμένης ή ένας αθώος που καταδικάστηκε λόγω των προκαταλήψεων της κλειστής κοινωνίας στην οποία ζούσε; Μήπως όμως οι σκέψεις του καθηλωμένου στο νοσοκομείο επιθεωρητή είναι σε εντελώς λανθασμένη κατεύθυνση; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Σύντομη κριτική:
Ίσως το πιο μυστηριώδες αστυνομικό μυθιστόρημα του Nesser, στο οποίο καταφέρνει να προκαλέσει σύγχυση στον αναγνώστη, ακόμα, και με τη ταυτότητα του ακρωτηριασμένου πτώματος που ανακαλύπτεται στο δάσος. Το κλειδί στη διαλεύκανση του μυστηρίου των δολοφονιών είναι όντως η λέξη του τίτλου: 'Η επιστροφή'.
Μετά από ένα ατμοσφαιρικό ψυχολογικό θρίλερ σαν το 'Αραιό Δίχτυ' (1993), και ένα καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα νουάρ όπως 'Το σημείο του Μπόρκμαν' (1994), ο Nesser γράφει ένα βιβλίο όπου, σύμφωνα με τους Νew York Times, 'ο συγγραφέας είναι τόσο διεισδυτικός, ώστε είναι σαν να μπαίνει κάτω από το δέρμα των ηρώων του'. Και όντως η γραφή του είναι τόσο ψυχογραφική σε σημείο που ο αναγνώστης να συμπάσχει, ακόμα καί με τον δολοφόνο, ο οποίος καί εδώ φανερώνει ανώνυμα τις σκέψεις του, στοιχειώνοντας τα γεγονότα που οδήγησαν τον λιγοστό πληθυσμό μιας επαρχιακής περιοχής στην αδικία και τον διχασμό.
Η πλοκή βασίζεται στο 1ο μέρος στην ιδιορρυθμία και στον ιδιαίτερα μυστηριώδη και εσωστρεφή χαρακτήρα του κεντρικού ήρωα, ενός άλλοτε πρωταθλητή του στίβου, τον οποίον προσπαθεί εναγωνίως να ψυχολογήσει ο επιθεωρητής Βαν Βέτερεν, επιστρέφοντας στα καθήκοντά του, έπειτα από μια σημαντική ιατρική επέμβαση.
Υπάρχουν κάποιοι έξυπνοι υπαινιγμοί του συγγραφέα για τη δυσκολία ενοποίησης της Ευρώπης και τη έξαρση του εθνικισμού (Βαλκάνια, και ταραχές στην Γερμανία), εκείνη την εποχή (δεν απέχει και πολύ από τη τωρινή κατάσταση) και τα συγκρίνει εμμέσως, αντιπαραβάλλοντάς τα με το ρατσισμό που είχε δεχθεί ο κεντρικός ήρωας από τους κατοίκους του χωριού λόγω της απόμακρης στάσης του και του 'κλειστού' χαρακτήρα του, κατά τη δεκαετία του '50, αλλά και πιο μετά. Δεν παραλείπει να τονίσει ότι αυτό το απομονωμένο χωριό τη δεκαετία του '60 θα κατακλυζόταν από καχυποψία, στενομυαλιά και φθόνο. Επίσης καυτηριάζει και την επίδραση των Μέσων μαζικής Ενημέρωσης στις νομικές και 'αστυνομικές' διαδικασίες για σημαντικές υποθέσεις δολοφονιών, όπως και την έλλειψη 'διαίσθησης' στον ανδρικό πληθυσμό, η οποία θα έσωζε ανθρώπους από την αδικία και την απομόνωση.
Πέρα από αυτό, παρουσιάζει και ένα νέο λογικό αξίωμα: τη καθοριστική αρχή της 'εντροπίας', η οποία είναι η αναπόφευκτη σύγκλιση μοτίβων σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Ωστόσο, ο αναγνώστης, αφού 'ολοκληρώσει' το βιβλίο, μπορεί να θεωρήσει ότι το ταξίδι είναι πιο ουσιαστικό από τον προοροσμό, επειδή το κίνητρο των δολοφονιών δεν πείθει σε σημαντικό βαθμό (στην αρχή τουλάχιστον), ενώ μένουν καί αναπάντητα ερωτήματα για την 'ψυχοσύνθεση' του δολοφόνου. Πάντως, αν ο αναγνώστης ανιχνεύσει τις απαντήσεις που ψάχνει, θα βρει το ταξίδι ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό!
Ατάκα-κλειδί του βιβλίου: 'Όλα τα κακά στο κόσμο πηγάζουν από την ανικανότητα του ανθρώπου να μείνει ακίνητος σε ένα άδειο δωμάτιο' (Πασκάλ).
Υ.Γ.: H μετάφραση λόγω, μάλλον, βιασύνης έχει κάποια λαθάκια (ευτυχώς, όχι πολλά).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου