Εκδόσεις Μεταίχμιο
Υπόθεση¨ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΦΙΛΟΙ: ο Κόλιν, ο Άλεξ, ο Τόνι και ο Έιντριαν, στις αρχές της δεκαετίας του '60. Σεξουαλικά καταπιεσμένοι, παθιασμένοι με τα βιβλία και τις ιδέες, περνούν την ερωτικά άνυδρη, άχαρη εφηβεία τους ανταλλάσσοντας αστεία, κάνοντας πλάκες, παραβγαίνοντας σε εξυπνακισμούς. Ο Έιντριαν ωστόσο διαφέρει: είναι ίσως λίγο πιο σοβαρός, πιο ώριμος από τους άλλους. Όταν η ζωή του θα πάρει την τραγική, τελική της στροφή, οι φίλοι θα σκορπίσουν, θα συνεχίσουν και θα προσπαθήσουν να ξεχάσουν. Όμως το παρελθόν συχνά επιστρέφει, ζητώντας εξηγήσεις από το παρόν. Ο Τόνι, εξηντάρης πια, απολαμβάνει ήρεμα τις μικροχαρές της μοναχικής του καθημερινότητας, όταν ξαφνικά το αναπάντεχο κληροδότημα από ένα λησμονημένο πρόσωπο ανατρέπει τα πάντα. Προσπαθώντας να εξηγήσει το "γιατί" αυτής της διαθήκης, ο Τόνι έρχεται αντιμέτωπος με συνταρακτικές αλήθειες για τον ίδιο και για το παρελθόν του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Σύντομη κριτική:
Ένα από τα βιβλία που με εντυπωσίασαν και με προβλημάτισαν, μέσα στο φθινόπωρο του 2017. Το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αποτελεί μια σπουδή στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση με ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς άμυνας και τις αυταπάτες που έχουμε οι άντρες, ειδικά, από τη περίοδο της εφηβείας και μετά.
Ο Μπαρνς, ενδεχομένως, ορμώμενος από τις μνήμες της εφηβείας και της ενήλικης ζωής του μέσα στη δεκαετία του '60 και του '70 πλάθει μια δραματική, μεν, ιστορία, αλλά με γερές δόσεις μαύρου χιούμορ, η οποία κινείται σε 3 επίπεδα-έννοιες: τη συσσώρευση, την ευθύνη και τον αναβρασμό. Σε αυτό το σημείο θυμίζει τη θεωρία του Γάλλου ψυχαναλυτή Ζακ Λακάν (1959), αλλά και του Γκυ Κορνώ (1991) για την απουσία 'διαφάνειας' και συναισθήματος στην επικοινωνία των ανδρών, όσο και την ιεραρχικά μηχανιστική σχέση μεταξύ γιού και πατέρα. Δεν είναι τυχαίο που στο βιβλίο η παρουσία της πατρικής φιγούρας είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ενώ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων παίζουν οι μητέρες των ηρώων.
Το μυθιστόρημα από την αρχή διαθέτει φιλοσοφικό τόνο υπογραμμίζοντας ότι ο χρόνος και η Ιστορία έχουν, πολλές φορές, προσωπικό και υποκειμενικό χαρακτήρα ('Ιστορία είναι η βεβαιότητα που δημιουργείται στο σημείο όπου οι ατέλειες της μνήμης συναντούν τις ανεπάρκειες της τεκμηρίωσης').
Θα συμφωνήσω με την κριτική των 'Times' για το βιβλίο ότι δηλ. πρόκειται για 'ένα συγγραφικό αποτέλεσμα ευρωπαϊκής οικονομίας και δύναμης με απόηχους Σνίτζλερ και Καμί, ενώ, ο Μπαρνς ξεχωρίζει για το βάθος και το πνεύμα του από όλους τους βρετανούς συγγραφείς. θα συμπληρώσω ότι αποτελεί ένα ταξίδι αυτογνωσίας του βασικού ήρωα, Τόνι, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με τις ενοχές, και τα ψέματα που έλεγε στον εαυτό του για να μπορέσει να προχωρήσει στη ζωή του, όταν λαμβάνει μια μυστηριώδη κληρονομιά και το ημερολόγιο ενός συμμαθητή του, μετά το θάνατο της μητέρας μια πρώην κοπέλας του.
Πέρα από αυτό, αξίζει να αναφέρω ότι η ιστορία 'κρύβει' πολλά χρήσιμα στοιχεία της βρετανικής και ευρωπαϊκής κουλτούρας της δεκαετίας του '60 και '70, όπως τα κατάλοιπα της βικτωριανής εποχής στη καθημερινή συμπεριφορά των Βρετανών, τις πολύπλοκες απόψεις και τα ταμπού που υπήρχαν σχετικά με την ερωτική συνεύρεση και την εξωτερίκευση των συναισθημάτων, τη σημασία της μουσικής και του χορού στη ζωή των νέων εκείνης της εποχής, την αυστηρότητα των κανόνων της σχολικής ζωής, αλλά και την αξία που δινόταν στη σοβαρότητα και την ευφυϊα που μπορούσε να δώσει μια νέα διάσταση, ακόμα καί στην..... αυτοκτονία.
Σε μια εποχή όπως σήμερα όπου οι περισσότεροι συγγραφείς προσπαθούν να κατανοήσουν την πολύπλοκη ψυχοσύνθεση της γυναίκας, ο Μπαρνς κάνει τη διαφορά και πετυχαίνει να καυτηριάσει με νοσταλγικό, κομψό και ρεαλιστικό τρόπο τον τρόπο συμπεριφοράς των ανδρών, τα 'σκοτεινά' μονοπάτια της μνήμης μας, το χάσμα των γενεών, τις νέες μορφές επικοινωνίας μέσω τεχνολογίας, τις αυταπάτες που καλλιεργούμε για χρόνια, την υπερηφάνεια μας που αποτρέπει το ρίσκο, αλλά, στο τέλος, έστω και με έμμεσο τρόπο, τονίζει ότι οι σχέσεις ανδρών και γυναικών (οι διαφυλικές σχέσεις), όσο και οι κοινωνικές, καλό είναι να βασίζονται στην σωστή και δημιουργική επικοινωνία, η οποία καταργεί την απροσωποποίηση και μας φέρνει όλους αντιμέτωπους με την λυτρωτική πραγματικότητα.
Γενικά, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ίσως παραξενέψει κάποιους αναγνώστες λόγω του φιλοσοφικού-ψυχογραφικού του ύφους, το οποίο κάποιες στιγμές παραείναι αναλυτικό και διεισδυτικό, ωστόσο, αποτελει μοναδική περίπτωση συγγραφικής ακρίβειας σε σημείο να ανατρέχεις, ξανά και ξανά, σε συγκεκριμένες σελίδες που περιέχουν 'πικρές' και καυστικές αλήθειες.
Tιμήθηκε με το Βραβείο Man Booker 2011.
Συνολική Βαθμολογία: 3,9/5 ή 7,8/10.
Βαθμολογία λόγω πρωτοτυπίας στο τρόπο συγγραφής και αποτελεσματικότητας στη ψυχογράφηση των ηρώων: 4,7/5 ή 9,4/10.
Υπόθεση¨ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΦΙΛΟΙ: ο Κόλιν, ο Άλεξ, ο Τόνι και ο Έιντριαν, στις αρχές της δεκαετίας του '60. Σεξουαλικά καταπιεσμένοι, παθιασμένοι με τα βιβλία και τις ιδέες, περνούν την ερωτικά άνυδρη, άχαρη εφηβεία τους ανταλλάσσοντας αστεία, κάνοντας πλάκες, παραβγαίνοντας σε εξυπνακισμούς. Ο Έιντριαν ωστόσο διαφέρει: είναι ίσως λίγο πιο σοβαρός, πιο ώριμος από τους άλλους. Όταν η ζωή του θα πάρει την τραγική, τελική της στροφή, οι φίλοι θα σκορπίσουν, θα συνεχίσουν και θα προσπαθήσουν να ξεχάσουν. Όμως το παρελθόν συχνά επιστρέφει, ζητώντας εξηγήσεις από το παρόν. Ο Τόνι, εξηντάρης πια, απολαμβάνει ήρεμα τις μικροχαρές της μοναχικής του καθημερινότητας, όταν ξαφνικά το αναπάντεχο κληροδότημα από ένα λησμονημένο πρόσωπο ανατρέπει τα πάντα. Προσπαθώντας να εξηγήσει το "γιατί" αυτής της διαθήκης, ο Τόνι έρχεται αντιμέτωπος με συνταρακτικές αλήθειες για τον ίδιο και για το παρελθόν του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Σύντομη κριτική:
Ένα από τα βιβλία που με εντυπωσίασαν και με προβλημάτισαν, μέσα στο φθινόπωρο του 2017. Το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αποτελεί μια σπουδή στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση με ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς άμυνας και τις αυταπάτες που έχουμε οι άντρες, ειδικά, από τη περίοδο της εφηβείας και μετά.
Ο Μπαρνς, ενδεχομένως, ορμώμενος από τις μνήμες της εφηβείας και της ενήλικης ζωής του μέσα στη δεκαετία του '60 και του '70 πλάθει μια δραματική, μεν, ιστορία, αλλά με γερές δόσεις μαύρου χιούμορ, η οποία κινείται σε 3 επίπεδα-έννοιες: τη συσσώρευση, την ευθύνη και τον αναβρασμό. Σε αυτό το σημείο θυμίζει τη θεωρία του Γάλλου ψυχαναλυτή Ζακ Λακάν (1959), αλλά και του Γκυ Κορνώ (1991) για την απουσία 'διαφάνειας' και συναισθήματος στην επικοινωνία των ανδρών, όσο και την ιεραρχικά μηχανιστική σχέση μεταξύ γιού και πατέρα. Δεν είναι τυχαίο που στο βιβλίο η παρουσία της πατρικής φιγούρας είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ενώ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων παίζουν οι μητέρες των ηρώων.
Το μυθιστόρημα από την αρχή διαθέτει φιλοσοφικό τόνο υπογραμμίζοντας ότι ο χρόνος και η Ιστορία έχουν, πολλές φορές, προσωπικό και υποκειμενικό χαρακτήρα ('Ιστορία είναι η βεβαιότητα που δημιουργείται στο σημείο όπου οι ατέλειες της μνήμης συναντούν τις ανεπάρκειες της τεκμηρίωσης').
Θα συμφωνήσω με την κριτική των 'Times' για το βιβλίο ότι δηλ. πρόκειται για 'ένα συγγραφικό αποτέλεσμα ευρωπαϊκής οικονομίας και δύναμης με απόηχους Σνίτζλερ και Καμί, ενώ, ο Μπαρνς ξεχωρίζει για το βάθος και το πνεύμα του από όλους τους βρετανούς συγγραφείς. θα συμπληρώσω ότι αποτελεί ένα ταξίδι αυτογνωσίας του βασικού ήρωα, Τόνι, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με τις ενοχές, και τα ψέματα που έλεγε στον εαυτό του για να μπορέσει να προχωρήσει στη ζωή του, όταν λαμβάνει μια μυστηριώδη κληρονομιά και το ημερολόγιο ενός συμμαθητή του, μετά το θάνατο της μητέρας μια πρώην κοπέλας του.
Πέρα από αυτό, αξίζει να αναφέρω ότι η ιστορία 'κρύβει' πολλά χρήσιμα στοιχεία της βρετανικής και ευρωπαϊκής κουλτούρας της δεκαετίας του '60 και '70, όπως τα κατάλοιπα της βικτωριανής εποχής στη καθημερινή συμπεριφορά των Βρετανών, τις πολύπλοκες απόψεις και τα ταμπού που υπήρχαν σχετικά με την ερωτική συνεύρεση και την εξωτερίκευση των συναισθημάτων, τη σημασία της μουσικής και του χορού στη ζωή των νέων εκείνης της εποχής, την αυστηρότητα των κανόνων της σχολικής ζωής, αλλά και την αξία που δινόταν στη σοβαρότητα και την ευφυϊα που μπορούσε να δώσει μια νέα διάσταση, ακόμα καί στην..... αυτοκτονία.
Σε μια εποχή όπως σήμερα όπου οι περισσότεροι συγγραφείς προσπαθούν να κατανοήσουν την πολύπλοκη ψυχοσύνθεση της γυναίκας, ο Μπαρνς κάνει τη διαφορά και πετυχαίνει να καυτηριάσει με νοσταλγικό, κομψό και ρεαλιστικό τρόπο τον τρόπο συμπεριφοράς των ανδρών, τα 'σκοτεινά' μονοπάτια της μνήμης μας, το χάσμα των γενεών, τις νέες μορφές επικοινωνίας μέσω τεχνολογίας, τις αυταπάτες που καλλιεργούμε για χρόνια, την υπερηφάνεια μας που αποτρέπει το ρίσκο, αλλά, στο τέλος, έστω και με έμμεσο τρόπο, τονίζει ότι οι σχέσεις ανδρών και γυναικών (οι διαφυλικές σχέσεις), όσο και οι κοινωνικές, καλό είναι να βασίζονται στην σωστή και δημιουργική επικοινωνία, η οποία καταργεί την απροσωποποίηση και μας φέρνει όλους αντιμέτωπους με την λυτρωτική πραγματικότητα.
Γενικά, πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ίσως παραξενέψει κάποιους αναγνώστες λόγω του φιλοσοφικού-ψυχογραφικού του ύφους, το οποίο κάποιες στιγμές παραείναι αναλυτικό και διεισδυτικό, ωστόσο, αποτελει μοναδική περίπτωση συγγραφικής ακρίβειας σε σημείο να ανατρέχεις, ξανά και ξανά, σε συγκεκριμένες σελίδες που περιέχουν 'πικρές' και καυστικές αλήθειες.
Tιμήθηκε με το Βραβείο Man Booker 2011.
Συνολική Βαθμολογία: 3,9/5 ή 7,8/10.
Βαθμολογία λόγω πρωτοτυπίας στο τρόπο συγγραφής και αποτελεσματικότητας στη ψυχογράφηση των ηρώων: 4,7/5 ή 9,4/10.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου