ΈΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ Τ' ΑΣΤΡΑ

Η άποψη της Καλλιόπης Γιακουμή  για το βιβλίο: 

                                                                       

<< ΈΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ Τ' ΑΣΤΡΑ>>
 του Μενελάου Λουντέμη

Λίγα λόγια από μένα για το βιβλίο..

Ο βασικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Μέλιος.... Ένα παιδί που παρά την ορφάνια του δεν έπαψε στιγμή να κυνηγά την μόρφωση και τη γνώση . Αγαπάει τόσο πολύ τα γράμματα και κάνει τα πάντα για να καταφέρει να μάθει να διαβάζει και να γράφει...Στην προσπάθεια του αυτή αντιμετωπίζει πλήθος προβλημάτων τα οποία όμως πάντα με τον δικό του τρόπο τα παλεύει και τελικά τα ξεπερνά...Μέσα σε αυτήν την περιπέτεια της ζωής του λοιπόν η οποία δεν έχει καθόλου εύκολη διαδρομή συνάντα πολλούς ανθρώπους... άλλοι καλοί, άλλοι κακοί, άλλοι είναι φίλοι του και άλλοι εχθροί... Ξεχωριστή η θέση στην ζωή του άλλα και στην καρδιά του είναι αυτή της Αγράμπελης, της συμμαθήτριας του Μέλιου . Η Αγράμπελη είναι ο μεγάλος αλλά δυστυχώς ανεκπλήρωτος έρωτας τού...και μάλιστα επειδή κάποιοι άλλοι το θέλησαν, κάποιοι άλλοι το αποφάσισαν....

Ο Λουντέμης, με τρόπο αριστοτεχνικό, με τεχνική αψεγάδιαστη, με γλώσσα ζωντανή, εύκολη και κατανοητή, με εικόνες καθημερινές αλλά τόσο δυνατές από τις οποίες αποπνέουν συναισθήματα, βιώματα, χαρές και λύπες, δημιουργεί μια ανεπανάληπτη ιστορία με έντονα τα βιογραφικά στοιχεία. Το διάβασμα, γραμμή-γραμμή, σελίδα-σελίδα, κεφάλαιο-κεφάλαιο, αναδεικνύεται σε μια υπέροχη εμπειρία που ξεφεύγει από τα στενά και τυπικά όρια της ανάγνωσης, του διαβάσματος ενός βιβλίου και μάλιστα <<παιδικού>>
Νομίζω όμως πως οι λόγοι για τους οποίους κάποιος πρέπει ...κατά την ταπεινή πάντα άποψη μου... να διαβάσει το βιβλίο, δεν θα πρέπει να είναι το πως έχει γράψει αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας του και να εστιάσει, να αναλύσει τα προσόντα στο γράψιμο του Λουντέμη. Νομίζω πως πρέπει να διαβάσει το βιβλίο γιατί μέσα από αυτό θα ξαναθυμηθεί ή θα επανακτήσει πολλά από εκείνα που στο πέρασμα των χρόνων έχουμε χάσει ή τα έχουμε περιορίσει.... Θα θυμηθεί πρώτα από όλα εκείνη την πρώτη, γλυκιά νιότη, τα πρώτα, τόσο όμορφα και συνήθως ανεκπλήρωτα ερωτικά σκιρτήματα αλλά και τις απογοητεύσεις.... Θα θυμηθεί «εχθρούς» και φίλους, όσους τον βοήθησαν ή όσους του έστησαν παγίδες, ανθρώπους που χάθηκαν στην πορεία της ζωής και ανθρώπους που ίσως αξίζει ακόμα και τώρα να τους αναζητήσει.... Θα θυμηθεί πως είναι να πιστεύεις σε κάτι με όλη σου την πίστη και να το επιδιώκεις με κάθε κόστος. .. Χωρίς να λογαριάζεις ρίσκα...Θα αντιληφθεί γιατί και πόσο αξίζει να τολμάς για ότι θες να εχεις στην ζωή σου για να πετύχεις τους στόχους σου... Θα καταλάβει ότι η αδικία, η περιθωριοποίηση παραμένουν παθογένειες της κοινωνίας μας και ότι η ισότητα παραμένει...και δυστυχώς εξακολουθεί να είναι ζητούμενο σε μια κοινωνία που φωνάζει για την δημοκρατία και την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων αλλά μόνο μέχρι εκεί...μέχρι το να το υπερασπίζεται στα λόγια....Θα του διδάξει το βιβλίο αυτό πως μπορεί να βάλει στην άκρη κάθε μεροληπτική και ρατσιστική αντίληψη και συμπεριφορά και θα προσπαθήσει να δει... τι πραγματικά υπάρχει και όχι την εικόνα που έχει φανταστεί γιατί καμιά φορά έτσι βολεύει περισσότερο... Θα εστιάσει στο ποιος είναι ο δάσκαλος που όλοι έχουμε ανάγκη να είναι διπλά στα παιδιά μας...και στο ποια είναι και πρέπει να είναι η σχέση δασκάλου-μαθητή... Και ίσως...λέω ίσως...να βρει το κίνητρο να προσπαθήσει να φτιάξει έναν κόσμο καλύτερο... να κάνει τον εαυτό του καλύτερο... να γίνει και αυτός ένας Μέλιος της εποχής μας...

Περιγραφή...

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με τη χαρακτηριστική φράση:

«Ο αέρας φύσαγε σα γύφτος.»

Το βιβλίο εξιστορεί την περιπέτεια του Μέλιου Καδρά - ενός φτωχού και ορφανού αγοριού: Στο χωριό του Μέλιου, το αφεντικό του, δεν τον αφήνει να μορφωθεί, διότι υποστηρίζει, πως θα του αποσπά την προσοχή από τη δουλειά. Ένας καλός δάσκαλος του χωριού, θα καταλάβει τη δίψα του παιδιού για μάθηση, και θα του δώσει, αρχικά, κάποια βιβλία. Ο Μέλιος, μοιάζει να συγκλονίζεται από τα βιβλία, όσες φορές κι αν τα διαβάσει. Η όρεξή του για μάθηση, τελικά, θα τον προδώσει στο αφεντικό, που μόλις μαθαίνει ότι ο Μέλιος ασχολείται με τα βιβλία θυμώνει πολύ και του απαγορεύει να ξανασυναντήσει τον δάσκαλο. Οι δρόμοι του παιδιού και του δάσκαλου χωρίζουν, ο Μέλιος πηγαίνει στην πόλη ολομόναχος για να πάει σχολείο. Εκεί, θα ζήσει την αδικία και το δίκιο, την αγάπη και το μίσος, την καλοσύνη και την κακία, τη φιλία και την έχθρα, αλλά ο μόνιμος συνοδοιπόρος του, σε αυτό το κακοτράχαλο ταξίδι, θα είναι πάντα το βιβλίο και η αστείρευτη δίψα του για μάθηση....

Λιγα λογια για τον συγγραφεα...

Ήταν το μοναδικό αγόρι από τα πέντε παιδιά του Γρηγόρη Μπαλάσογλου (που με την εγκατάσταση του στην Ελλάδα έγινε Βαλασιάδης) και της Δόμνας Τσουφλίδη. Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε πολύ νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας ποιητικές συλλογές στην «Αγροτική Ιδέα» της Έδεσσας το 1927 και το 1928, τις οποίες υπέγραφε με το πραγματικό του όνομα (Τάκης Βαλασιάδης). Γύρω στο 1930 δημοσιεύει ποιήματα και διηγήματα του στο περιοδικό «Νέα Εστία». Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο του ήταν το 1934 στο διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια». Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας το 1938 για τη συλλογή διηγημάτων του.Τα πλοία δεν άραξαν και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το 1951. Επίσης τιμήθηκε και με το βραβείο <<Μενέλαου Λουντέμη>> που το καθιέρωσε προς τιμήν του η Ελληνική Εταιρία Λογοτεχνών και απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο πεζογράφημα του προηγούμενου έτους. Προς τιμήν του, στο Βουκουρέστι δόθηκε το όνομα του σε δημόσιο κτίριο (Λουντέμειο Μέγαρο). Σύμφωνα με το Βασίλη Βασιλικό, «θεωρείται ο πιο πολυδιαβασμένος Έλληνας έπειτα από τον Νίκο Καζαντζάκη».

Πρόσφυγας από την Αγία Κυριακή της Γιάλοβας (Αιγιαλός) της Μικράς Ασίας μετά τον Μεγάλο Ξεριζωμό της Μικρασιατικής Καταστροφής, εγκαθίσταται με την οικογένεια του πρώτα στην Αίγινα, μετά στην Έδεσσα και τελικά στο χωριό Εξαπλάτανος της Πέλλας, στο οποίο έζησε από το 1923 μέχρι το 1932 που έφυγε για την Κοζάνη. Έζησε για λίγο στο κρατικό οικοτροφείο της Έδεσσας. Η οικογένεια του ήταν εύπορη, αλλά χρεοκόπησε κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και ο Λουντέμης αναγκάστηκε να εργαστεί σκληρά στην εφηβεία του ως λαντζιέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος σε χωριά της Αλμωπίας, ακόμη και ως επιστάτης στα υπό κατασκευή την εποχή εκείνη, έργα του Γαλλικού ποταμού. Στην Δ΄ τάξη του - εξατάξιου τότε - Γυμνασίου «αποσύρθηκε» για πολιτικούς λόγους και απεβλήθη απ' όλα τα Γυμνάσια της χώρας. (Η στράτευσή του στην Αριστερά και η πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ του στοίχισε την αποβολή του απ' όλα τα γυμνάσια της χώρας.)

Μέσα από μια οδύσσεια συνεχών μετακινήσεων, από την Έδεσσα σε ένα οικοτροφείο της Κοζάνης κι από εκεί στο Βόλο, ακολουθώντας κάποιο περιφερόμενο «μπουλούκι» της εποχής, φτάνει τελικά στην Αθήνα και συνδέεται στενά με τους Κώστα Βάρναλη, Άγγελο Σικελιανό και Μιλτιάδη Μαλακάση. Ο τελευταίος θα τον βοηθήσει να διοριστεί βιβλιοθηκάριος της «Αθηναϊκής Λέσχης» το 1938 και να ανασάνει κάπως οικονομικά. Την ίδια εποχή, η φιλία του με τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Νικόλαο Βέη, θα τον βοηθήσει να παρακολουθήσει ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Θα ακολουθήσουν αρκετές συγγραφικές επιτυχίες και θα γίνει μέλος της Eταιρίας Eλλήνων Λογοτεχνών, με πρόεδρο τότε τον Nίκο Kαζαντζάκη.